چکیده

دراین مطالعه با کمک و بررسی مجموعه ای از داده های نمودارهای چاهپیمایی براساس اصول و روش های ریاضی و آماری و همچنین اطلاعات پتروفیزیکی و نمودار های تشدید مغناطیس هسته ای به نمودار انحراف سرعت جهت اثبات و تعیین بسیار دقیق تر انواع تخلخل در سازند های آسماری میدان نفتی اهواز پرداخته شده است. در این پروژه ما میخواهیم با استفاده از ساخت نمودار انحراف سرعت (VDL)، برای نمودارهای چاه پیمایی و NMR می توانیم نوع تخلخل را با دقت بالا شناسایی و تخمین بزنیم تا به نتایج مغزه نزدیکتر بشویم. در حقیقت شناسایی نوع تخلخل می تواند از پارامترهای مهم تخلخل محسوب گردد. نمودار انحراف سرعت، یک نمودار محاسباتی هست و از ترکیب نمودار صوتی با نمودار نوترون و چگالی، طبق رابطه وایلی و همکاران حاصل می گردد. براساس نتایج بدست آمده از نمودار انحراف سرعت، سه ناحیه به شرح زیر قابل تشخیص است 1) نواحی دارای انحراف صفر (-500+500)، که نشان دهنده ی تخلخل هایی از نوع قالبی و یا درون ذره ای، درون فسیلی هستند. 3) نواحی دارای انحراف منفی (VDL<-500) هستند، که تراوایی بالایی دارند. مطالعات آنسلمیتی و ابرلی (1999) روی تعداد بیش از 300 نمونه کربناته، بیانگر رابطه معکوس بین سرعت و تخلخل است. برای مثال، سرعت عبور صوت از انواع تخلخل غیرمرتبط مانند تخلخل قالبی و درون فسیلی نسبت به انواع تخلخل مرتبط نظیر تخلخل های بین ذره ای بیشتر است. رسوبات کربناته دائما تحت تأثیر تغیرات دیاژنتیکی نظیر سیمان شدگی و انحلال هستند که باعث تغییر در ساختمان خلل و فرج می شود، اين تغييرات باعث تغيير در نتيجه سرعت امواج مي شود. انحرافات قابل مشاهده در نمودار انحراف سرعت، تنها در توالی های کربناته و کربناته-آواری قابل اعتماد می باشد و نتایج آن در لیتولوژی های آواری زیاد قابل اعتماد نیست. مطالعات محققان نشان می دهد که با افزایش ضریب سیمان شدگی مقادیر نمودار انحراف سرعت نیز افزایش می یابد. نمودارگیری تشدید مغناطیسی هسته یکی از مدرن‌ترین ابزارهای نمودارگیری در چاه‌های نفت است که برای محاسبه پارامترهای پتروفیزیکی مخازن به کار می‌رود. یکی از توانایی‌های نمودارگیری تشدید مغناطیسی هسته ( NMR )، تعیین نوع هیدروکربن‌های نفتی است. این روش پاسخ هسته اتم به میدان های مغناطیسی است. تخلخل محاسبه شده به روش NMR یکی از دقیق ترین روش های اندازه گیری است. محاسبه تخلخل به روش NMR تحت تأثیر لیتولوژی و آب های موجود در ساختار ملکولی کانی هایی مانند رس و ژیپس قرار نمی-گیرد. بنابراین در صورتی که لیتولوژی مشخص نباشد و یا پیچیده باشد، NMR بهترین روش برای اندازه گیری تخلخل است. تخلخل محاسبه شده به روش NMR، تطابق خوبی با تخلخل اندازه گیری شده از مغزه ها با استفاده از تکنیک تزریق هلیوم (قانون بویل) دارد. تخلخل به دست آمده با استفاده از روش NMR، تخلخل اشباع از سیالات متحرک است. با تلفیق داده های تخلخل NMR با تخلخل های به دست آمده از سایر لاگ های تخلخل که تخلخل مفید سنگ را اندازه می گیرند، می توان حجم یا تخلخل اشغال شده توسط سیالات غیر متحرک را محاسبه نمود .اساس روش تشدید مغناطیس هسته ای بر اندازه گیری هندسه فضاهای خالی و نوع سیال پرکننده آن فضاها استوار است. ارتباط این دو باعث شده است که NMR روشی منحصر به فرد در تفسیر یک مخزن باشد. تخلخل حاصل از لاگNMR ، برخلاف سایر لاگ های تخلخل، متأثر از لیتولوژی و مواد رادیواکتیو نیست. به دلیل همین خصوصیت، روش NMR اطلاعات دقیقی در مورد تخلخل و توزیع اندازه منافذ در سنگها فراهم می کند.

کليدواژه ها

انحراف سرعت، لاگ NMR، تشدید مغناطیس هسته ای ، مخازن نفتی آسماری، خواص پتروفیزیکی ، نمودار چاهپیمایی

کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله

برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :

نحوه استناد به مقاله

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
رئوف بشیری , 1402 , ساخت نمودار انحراف سرعت مبتنی بر پایه دو پارامتر مهم ، نمودار چاه پیمایی و NMR جهت اثبات و تعیین بسیار دقیق تر انواع تخلخل در سازند آسماری میدان نفتی اهواز , هفتمين همايش ملي انجمن رسوب شناسي ايران