تاثیر تکتونیک و تغییرات سطح دریا بر شرایط رسوبگذاری و توزیع فضایی رخساره ها در سکانس های رسوبی کُنیاسین-سانتونین ناحیه فارس
Tectonic and eustatic controls on the spatial facies distribution of Coniacian–Santonian carbonate sequences of the Zagros Basin in Fars area S. Iran
نویسندگان :
برهان باقرپور ( دانشگاه شیراز ) , حمزه مهرابی ( دانشگاه تهران ) , علی فقیه ( دانشگاه شیراز ) , حسین وزیری مقدم ( دانشگاه اصفهان ) , محبوبه امیدوار ( دانشگاه تهران )
چکیده
مطالعه بایوستراتیگرافی دقیق و تحلیل رخساره های رسوبی توالی های کٌنیاسین-سانتونین (سازند ایلام) در ناحیه فارس حاکی از توسعه یک رمپ کربناته هم شیب روی بستری از رسوبات فرسایش یافته تورونین میانی (سازند سروک) در ناحیه فارس از زاگرس چین خورده می-باشد. توزیع فضایی رخساره ها، چینه نگاری سکانسی، تغییرات جانبی ضخامت واحدها و همچنین مقدار و نوع فرسایش سازند سروک نشان می دهد که برهم کنش تکتونیک و تغییرات سطح دریا گسترش این رسوبات را کنترل کرده است. یکی از ویژگی های مهم کمربند زاگرس وجود گسل های پی سنگی مهمی می باشد که این کمربند را به نواحی با وضعیت رسوب شناسی خاص تقسیم کرده اند. ناحیه فارس بوسیله گسل کارزون در غرب و گسل میناب در شرق مشخص می شود. بسته شدن اقیانوس نئوتتیس و به موجب آن، فعالیت دوباره (و یا چند باره-ی) گسل های پی سنگی قدیمی در طول کرتاسه پسین باعث بوجود آمدن و توسعه ساختمان های بالاآمده و فروافتاده در این ناحیه شده است. سه مورد از برش های چینه نگاری مورد مطالعه بر روی یک بلوک بالا آمده (هورست) که بین گسل های کازرون در غرب و گسل کره-بس در شرق محدود شده، قرار گرفته اند. محیط تشکیل رسوبات مورد مطالعه در این برش ها شامل رسوبات رمپ درونی و رمپ میانی می-باشند. تطابق این برش ها با یکدیگر نشان دهنده یک روند عمیق شونده به سمت شرق منطقه مورد مطالعه بوده که بیانگر شیب حوضه رسوبی به سمت شرق این بلوک می باشد. برش چهارم (شرقی ترین برش) در شرق گسل کره بس و روی بلوک مجاور که محدوده دیگر آن بوسیله گسل بستک مشخص می شود، واقع شده است. رسوبات مورد مطالعه در این برش شامل رسوبات رمپ بیرونی و حوضه عمیق دریایی می باشند که حاکی از تفاوت چشمگیر و سریع (در فاصله کم) عمقِ رسوبگذاری در این دو بلوک مجاور است. علاوه بر تغییرات جانبی رخساره ها و محیط رسوبی، افزایش ضخامت سازند ایلام از گسل کازرون به سمت شرق ناحیه فارس نیز مستقلا نشان دهنده افزایش فضای قابل رسوبگذاری و افرایش عمق حوضه رسوبگذاری به سمت مرکز ناحیه فارس می باشد. مرز سازند سروک و ایلام در برش های واقع شده روی بلوک بالا آمده (هورست) به دلیل وجود افق های غنی از آهن، آلومینیوم، توالی های پیزوئیدی، انحلال جوی، آثار کانال های قدیمی و همچنین سطح ناهموار حاکی از فرسایش سازند سروک تحت تاثیر فرایندهای جوی بوده و یک دوره خروج از آب و تشکیل مرز سکانسی نوع اول را در اثر تغییرات سطح دریای تورونین در ناحیه فارس نشان می دهد. در مقایسه، هیچکدام از آثار بالا در مرز سازندهای ایلام و سروک در برش واقع شده روی بلوک پایین رفته (گرابن) افتاده وجود ندارد که نشان دهنده مرز سکانسی نوع دوم، عدم خروج از آب، و محیط رسوبی عمیق تری است. این داده ها نشان می دهند که تغییرات شرایط رسوبگذاری در زمان و مکان در منطقه مورد مطالعه تحت تاثیر تغیرات سطح آب در طول بسته شدن نئوتتیس (در کرتاسه پسین) و همچنین حرکات تکتونیک ناحیه ای در حاشیه شمال شرقی صفحه عربی بوده است.کليدواژه ها
زاگرس، فارس، کرتاسه، سروک، ایلام، بایوستراتیگرافی، تحلیل رخساره، محیط رسوبی، گسل های پی سنگیکد مقاله / لینک ثابت به این مقاله
برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :نحوه استناد به مقاله
در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:برهان باقرپور , 1402 , تاثیر تکتونیک و تغییرات سطح دریا بر شرایط رسوبگذاری و توزیع فضایی رخساره ها در سکانس های رسوبی کُنیاسین-سانتونین ناحیه فارس , هفتمين همايش ملي انجمن رسوب شناسي ايران
دیگر مقالات این رویداد
© کلیه حقوق متعلق به دانشگاه اصفهان می‌باشد.